Nieuwe BENG-eisen: bij lange na niet energieneutraal

Terug

Nederland is in energietransitie. Op 20 november heeft het ministerie de geadviseerde BENG-eisen gepresenteerd. Deze normering vervangt vanaf 1 januari 2020 de huidige EPC. De nieuwe eisen (die nog niet definitief zijn vastgesteld) pakken behoorlijk anders uit dan de indicatieve voorstellen van 2015. Wat vinden wij als duurzame koploper van de gemaakte keuzes? En wat betekent dit voor toekomstige projecten? Hugo Geerlings, manager ontwikkeling, is duidelijk: “Dit is een truc uit de hoge hoed. Verrassend en vooral teleurstellend. Waar is de ambitie gebleven? Bijna EnergieNeutraal Gebouw? Zeg maar gerust: bij lange na niet! Een gemiste kans. Uit oogpunt van duurzaamheid, maar zeker ook qua betaalbaarheid. De bewoner blijft meer betalen aan energie dan nodig is en gaat er in woonlasten dus onvoldoende op vooruit.” 

Hugo Geerlings constateert dat de politiek wel geluisterd heeft naar de bezwaren op de BENG-voorstellen van 2015 en vindt de nieuwe rekenmethodiek ‘an sich’ een vooruitgang. “Fijn dat we serieus zijn genomen, maar dit is volkomen doorgeschoten.” De eerdere voorstellen schuurden zeker nog op enkele punten. Hendriks Coppelmans was een van de bouwpartijen die via brancheorganisatie NVB het ministerie adviseerde over aanpassingen (daarover schreven we eerder dit artikel). Hugo: “Onze kritiek was vooral gericht op de eerste eis: de hoeveelheid energie die nodig is om een gebouw te verwarmen en te koelen. De gekozen statische benadering gebaseerd op warmtevraag per vierkante meter betekent dat er bij vrijstaande en patiowoningen veel meer isolatie nodig is dan bij kleine grondgebonden woningen. Met de eerder voorgestelde BENG1-eis van 25 kWh/m2 vormde dat een behoorlijke uitdaging”, legt Hugo uit. “Wij hebben daarom gepleit voor een norm gebaseerd op werkelijke energievraag en een rekentool die rekening houdt met woningtype. Helaas is er nu toch gekozen voor een vastgestelde rekenwaarde. BENG1 is bovendien opgehoogd van maximaal 25 naar 70 kWh/m2. Op zich een prima oplossing voor woningtypes met veel dak en gevel, maar voor de overige woningtypes ligt de duurzaamheidslat nu toch echt veel te laag. Dit is een stap terug in de tijd!”

Afgezwakte ambitie. Waarom?

De nieuwe BENG1-eis is in de meeste gevallen eenvoudig haalbaar met een schil die voldoet aan de minimale Bouwbesluiteis van zes jaar geleden. Feitelijk zijn BENG2 en 3 nu dus de maatgevende indicatoren, maar ook die zijn eenvoudig te realiseren. PV-panelen zijn vaak niet eens nodig. Een woning met EPC 0,4 gecombineerd met een warmtepomp voldoet al. “Niks nieuws onder de zon dus”, concludeert Hugo. “De oude Bouwbesluitambitie van 2012 nemen we dus vrolijk mee naar 2020 en de jaren daarna. Waarom? We kunnen met gemak meer. Bij Hendriks Coppelmans hebben we de laatste drie jaar meer NOM gebouwd dan EPC 0,4. Zeker als je als bouwer vanaf dag één betrokken bent en slim ontwerpt kun je een heel kostenefficiënt gebouw maken. Dat werkt beter dan installatietechnische foefjes achteraf die het rekenmodel gunstig beïnvloeden. De afgezwakte BENG1-eis druist ook volledig in tegen de Trias-Energeticagedachte waarbij je juist eerst de schil optimaal isoleert. Heeft de Wet voortgang energietransitie die sinds juli dit jaar van kracht is, een doorslaggevende rol gespeeld bij de vaststelling van deze versoepelde BENG1-eis? Nieuwe woningen moeten volgens deze nieuwe wet immers aardgasloos zijn en dat betekent een flinke investering in een andere verwarmingsinstallatie (bijv. een warmtepomp). Was een strenge BENG1-eis daar bovenop een brug te ver? De nationaal en Europees afgesproken kostenoptimalisatietoets heeft hier mogelijk zijn remmende invloed gehad.”

De overheid legt lat lager. En wat doet u?

Wat ons betreft is de bewoner de grote verliezer van de nieuwe BENG-regeling. “Die gaat er qua energielasten onvoldoende op vooruit. En dat terwijl de woonlasten al zo onder druk staan”, stelt Hugo. Hij is benieuwd hoe opdrachtgevers hiermee om zullen gaan. Kiezen ze voor de lage wettelijke BENG-norm of leggen zij de ambitie hoger? “Omdat de BENG-voorstellen uit 2015 al behoorlijk richting nul-op-de-meter leken te gaan, hebben veel van onze opdrachtgevers de afgelopen jaren al voorgesorteerd en gekozen voor NOM”, vertelt Hugo “Met de nieuwe BENG-eisen is het investeringsverschil tussen wat wettelijk moet en NOM nu aanzienlijk groter geworden. Corporaties die echt ambitie hebben, kunnen BENG beter naast zich neerleggen en gaan voor NOM met EPV. Wij hopen dat corporaties aan hun duurzame ambities vasthouden.”

Wilt u met ons van gedachten wisselen over BENG, de gebouwtechnische gevolgen en wat dit betekent voor uw vastgoedbeleid? Neem dan contact op met Hugo Geerlings via (0413) 264844 of hugo.geerlings@hendrikscoppelmans.nl.